Imperium, które istniało 3000 lat, od 3100 roku p.n.e. do 332 roku n.e., starożytny Egipt zgromadził ogromne bogactwo dzięki bogatym ziemiom rolnym i obfitości minerałów, takich jak złoto, granit i turkus. Chroniony przed inwazjami przez unikalną geografię pustyni, wybrzeża i powodzi Nilu, region ten skorzystał również na względnej stabilności politycznej – zwłaszcza w porównaniu z sąsiednimi regionami, w których często toczyły się wojny.
Bogactwo i stabilność w starożytnym Egipcie pozwoliły na rozkwit specjalistycznej edukacji, zwłaszcza medycyny. Egipscy lekarze – zarówno mężczyźni, jak i prawdopodobnie kobiety – byli najlepsi w starożytnym świecie i bardzo poszukiwani przez zagranicznych królów i królowe. Naukowcy twierdzą, że nawet gdy potęga polityczna Egiptu osłabła, wiedza medyczna przepłynęła z Aleksandrii do rozkwitających imperiów Grecji i Rzymu, a nie na odwrót.
Starożytne egipskie lekarstwa obejmowały takie substancje jak miód, mielone owady, opium, a nawet cannabis. Archeolodzy uważają, że rola kobiety w medycynie została zdegradowana głównie do ginekologii i położnictwa, a zabiegi medyczne, które zostały wymienione w starożytnych zwojach zawierają konopie indyjskie. W późnej epoce antycznej znacznie więcej kobiet zajmowało się zawodowo praktykami magii i zaklęć. Czy marihuana mogła znaleźć się wśród powszechnych ziół używanych w ich rytuałach?
Czy konopie były używane w starożytnym Egipcie?
Czy to w wyniku działalności człowieka, czy wiatru pustynnego, pyłek cannabis został znaleziony w grobowcu Ramzesa II, około 1200 roku p.n.e., wraz z dwoma dodatkowymi próbkami gleby z okresów przeddynastycznych (przed 3200 rokiem p.n.e.). Chociaż archeolodzy utrzymują, że istnieją słabe fizyczne dowody używania konopi indyjskich w starożytnym Egipcie, istnieją pisemne wzmianki o roślinie, która według niektórych naukowców była rzeczywiście marihuaną.
W 2350 roku p.n.e., zostały wyryte w kamieniu Teksty Piramid ze Starego Królestwa. Na tych kamiennych tablicach widnieje hieroglificzny symbol smsm.t – lub „shemshemet” – odnoszący się do „rośliny, z której zrobiono liny”. Archeolog W.R. Dawson argumentował w wydaniu The Journal of Egyptian Archeology z 1934 r., że jest to odniesienie do cannabis. Nie wszyscy uczeni dzisiaj się z tym zgadzają, ale wielu zgadza się z faktem, że shemshemet odnosi się do konopi indyjskich, ponieważ zostało to również zapisane w kontekście medycznym na starożytnych zwojach, zwanych papirusami.
Archeolodzy debatują również nad tym, czy starożytni Egipcjanie używali konopi indyjskich ze względu na ich euforyczne właściwości, jednak nie mogą odnaleźć tej kwestii na żadnym ze starożytnych papirusów. Jednak medycyna i magia były nierozerwalnie związane w starożytnym świecie: rytualne fumigacje, którym towarzyszyły zaklęcia, były w równym stopniu częścią medycyny, jak diagnostyki.
Czy konopie indyjskie mogły być używane do fumigacji dla chorych, duchowo zagubionych lub w celu komunikacji z bogami? Nie ma na to mocnych dowodów, ale jest to jak najbardziej możliwe.
Kobiety, medycyna i magia
Kobiety w starożytnym Egipcie miały pełne prawa i cieszyły się większą swobodą niż ich sąsiadki z innych krajów. Posiadały własności, osobisty majątek oraz mogły prowadzić własne firmy. Podczas gdy chłopskie dziewczęta (i chłopcy) nie miały typowego wykształcenia, córki z bogatszych rodzin uczęszczały do prywatnej szkoły razem z braćmi.
W medycynie, położnictwo było w dużej mierze domeną kobiet, natomiast lekarzami zostawali głównie mężczyźni. W Women of Ancient Egypt (2013), egiptolog Barbara Watterson pisze o szkole położniczej w Świątyni Neith (bogini stworzenia) w mieście Sais.
Przypuszcza się, że do szkoły, która kształciła kobiety, uczęszczała Agnodice z Aten. Jak głosi legenda, Agnodice od IV wieku n.e. udała się na południe do Egiptu na szkolenie medyczne, po tym jak odmówiono jej tego w rodzinnej Grecji. Po powrocie do Aten, przebrana za mężczyznę, była tak dobra w swojej pracy, że zazdrośni greccy lekarze oskarżyli ją o oszukiwanie pacjentów i została postawiona przed sądem.
Oprócz położnictwa, studentki położnictwa uczyły się o ziołach, zaklęciach, i specjalnych amuletach chroniących matki i noworodki przed złymi duchami. Jak pisze Watterson: „Najwcześniejszym„ lekarzem ”był mag, gdyż Egipcjanie wierzyli, że choroby są spowodowane złą siłą, która dostała się do ich ciała”.
Nie tylko wykształcone kobiety stosowały ziołowe zaklęcia leczące – lub klątwy. Od późnej epoki antycznej, między 250 a 750 rokiem n.e., znaleziono wiele rękopisów pochodzących od zwykłych ludzi, zawierających magiczne przepisy. Wymieniając takie substancje jak „dzikie zioła, piana z pyska czarnego konia i nietoperza”, zaklęcia te zostały sporządzone i wykonane przez zawodowych zielarzy i uzdrowicieli, którymi często były starsze kobiety.
Ze względu na to, iż wiemy, że greccy i rzymscy lekarze pisali o marihuanie w tym samym okresie, a roślina ta była od dawna używana w sąsiedniej Syrii i Mezopotamii, łatwo jest spekulować, że marihuana była używana w zaklęciach dotyczących miłości, szczęścia, zdrowia oraz zemsty.
Projekt Coptic Magical Papyri zbiera te manuskrypty dotyczące magii, próbując je wszystkie rozszyfrować i uporządkować, z przewidywaną datą zakończenia w 2023 roku.
Seshat: Bogini medycyny, nauki i konopi
Nie możemy mówić o starożytnym Egipcie, medycynie, magii i marihuanie, nie wspominając o bogini Seshat lub Seshet: patronce skrybów, mistrzyni budowniczych, bogini Domu Życia – termin obejmujący wszystkie szkoły medyczne.
Nakrycie głowy Seshat, siedmioramienna gwiazda, jest uderzająco podobne do konopi. Uważano, że kiedy śmiertelni skrybowie zapisywali słowa na papierze, Seshat otrzymała kopię i skatalogowała ją razem z bogami. Kiedy budowano świątynie, rytuały na cześć Seshat obejmowały „rozciąganie sznurka”, który według niektórych uczonych był sznurem wykonanym z konopi.
Rzadko zdarzało się, że bóstwo płci żeńskiej przewodziło mężczyznom, co sprawiło, że Seshat była ciekawym wyborem na kierownictwo szkół medycznych. Ponieważ wiemy, że spisywanie rzeczy w starożytności było kosztowne, czasochłonne i głównie odzwierciedlało interesy tych, których było stać na skrybów (tj. wpływowych mężczyzn), możliwe, że więcej kobiet zajmowało się medycyną, magią i leczeniem niż to, co zarejestrowano kilka tysięcy lat temu.
Oczywiste jest, że elity starożytnego Egiptu przywiązywały ogromną wagę do spisywania diagnostyki i zabiegów medyczno-magicznych, z których mógłby skorzystać każdy, kto uczy się czytać, zarówno mężczyzna, jak i kobieta.
Podsumowanie
Jeśli przyjmiemy, że shemshemet to konopie indyjskie, istnieje wiele zastosowań marihuany cytowanych w starożytnych papirusach, które mają dziś sens, biorąc pod uwagę osiągnięcia współczesnych konopi w łagodzeniu bólu, nudności i niepokoju.
W związku z tym to, co napisano (przynajmniej na Zachodzie) o starożytnym Egipcie, można w przyszłości obalić nowym odkryciem lub ponowną oceną starych założeń z nowej perspektywy. Kontrowersje wokół używania konopi indyjskich przez starożytnych Egipcjan oraz kobiet mogą nie zostać nigdy rozstrzygnięte.
